سونوگرافی پروستات

بیماری های پروستات در مردان یکی از بیماری های می باشد که سالانه بسیاری از افراد به آن مبتلا می شوند. یکی از روش های تشخیص انجام سونوگرافی پروستات می باشد. در سونوگرافی پروستات با بکارگیری پرتوهای صوتی می توانند تصاویری سیاه و سفید از بافت های داخلی پروستات تهیه کنند. سونوگرافی پروستات با هدف تشخیص انواع مشکلات و یا سرطان پروستات انجام می شود.

مدت زمان انجام سونوگرافی پروستات بیشتر از یک ساعت به طول نمی انجامد. با این روش آزمایش بسیاری از مشکلات در ناحیه پروستات تشخیص داده شده و پیش از این که وضعیت بیمار وخیم شود روش های تشخیصی و درمانی بهنگام انجام می شود.

در این مطلب در رابطه با بیماری های پروستات و روش های تشخیص آن به طور کامل توضیح داده می شود .

پروستات

یکی از غدد سیستم تناسلی در مردان می باشد که به اندازه یک گردوی نسبتا کوچک در مجاورت تحتانی مثانه و اطراف خروجی آن  قرار دارد . در هنگام انزال ترشحات شیری رنگ به منی اضافه شده و محیط مناسبی برای تحرک و حیات اسپرم ایجاد می کند .

معمولا پروستات از زمان بلوغ در مردان تحت تاثیر هورمون تستوسترون رشد می کند و در سن 20 تا 21 سالگی به اندازه مشخص و ثابت می رسد که حدود حجم 25 سی سی ( وزن 25 گرمی ) می باشد .

بیماری های پروستات

به طور معمول 3 بیماری عمده در پروستات وجود دارد .

پروستاتیت (التهاب و عفونت پروستات)

این بیماری بیشتر در مردان جوان وجود دارد . معمولا در سن 20 الی 45 سالگی بیشتر ایجاد می شود .

بزرگی خوش خیم پروستات (bph)

این بیماری شایع ترین بیماری پروستات می باشد . معمولا در سن 45 تا 50 سالگی به بعد ایجاد می شود . این بیماری منجر به علائم ادراری در مردان می شود از جمله :

سرطان پروستات (بدخیمی پروستات)

همانطور که اشاره شد پروستات در اطراف مسیر خروجی مثانه قرار دارد به همین دلیل بزرگی پروستات ، تغییرات جنس پروستات  و غیر قابل انعطاف شدن آن می تواند منجر به علائم کاهش فشار و حتی انسداد ادرار در مردان شود .

• علائم سرطان پروستات
• تاخیر در شروع ادرار ( بیمار به سختی ادرار می کند )
• کاهش ادرار یا نازک شدن ادرار
• قطع و وصل شدن ادرار
• قطره قطره شدن ادرار  ( به ویژه در انتهای ادرار )
• احساس خالی نشدن ادرار ( این مشکل بعد از ادرار ممکن است برای مردان ایجاد شود و به همین علت است که تکرر ادرار برای برخی ایجاد می شود )
• سوزش و درد در هنگام ادرار

زمان انجام سونوگرافی پروستات

• انجام سونوگرافی پروستات می توان در زمان های مختلفی انجام شود از جمله :
• سن بالای 40 الی 45 سال
• مشاهده علائم غیرنرمال ادرار در بیمار مانند سوزش ادرار ، تکرر ادرار و…
• خطر وجود سرطان پروستات (هنگام معاینه توسط پزشک)
• وجود بیماری سرطان پروستات در خانواده
• مشکل در ادرار مانند مشکل BPH
• وجود خون در ادرار (این مشکل گاه ممکن است در آزمایشگاه مشاهده شود و فرد خود متوجه آن نباشد که به آن هماچوری میکروسکوپی گفته می شود . و یا ممکن است خود فرد به طور کاملا واضح این مشکل را در ادرار خود مشاهده نماید  که به آن هماچوری ماکروسکوپی گفته می شود)
• شک به وجود توده و یا ندول در معاینه پروستات
• بالا بودن تست خون PSA
• برای نمونه برداری ( بیوپسی ) می توان از سونوگرافی پروستات استفاده نمود

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی پروستات

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی پروستات از این قرار است

به طور کلی روند انجام سونوگرافی پروستات نیازمند آمادگی های چندان دشواری پیش از سونوگرافی نیست. مهم ترین توصیه هایی که برای انجام سونوگرافی پروستات ارائه می شود:

بهتر است که در هنگام انجام سونوگرافی پروستات ناشتا باشید. به همین دلیل چند ساعت قبل از سونوگرافی از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.

پزشک توصیه می کند که از انواع دارو های ملین و نیز شیاف استفاده کنید تا بخش های داخلی روده به طور کامل پاکسازی شود.

استفاده از انواع دارو های رقیق کننده از جمله آسپرین، وارفارین و هپارین به مدت یک هفته پیش از انجام آزمایش سونوگرافی پروستات ممنوع است. زیرا گاها نیاز است که از بخش های بافت های پروستات نمونه برداری یا بیوسی انجام شود. به همین دلیل احتمال خونریزی وجود خواهد داشت.

پیش از آغاز روند سونوگرافی پزشک احتمالاً از انواع دارو های آرام بخش استفاده کند تا در آرامش روند سونوگرافی انجام شود. از این رو توصیه می شود که افراد همواره با همراهانی به مراکز آزمایشگاهی و سونوگرافی مراجعه کنند تا در مسیر برگشت افراد را همراهی کنند.

سپس در روز سونوگرافی شما در مطب یا کلینیک درمانی حاضر خواهید شد و باید لباس های خود را تا حدودی دربیاورید. دستگاهی از طریق و کانال مقعد وارد کانال مقعد می شود. این دستگاه مبدل است که با عکسبرداری از بخش های داخلی اطلاعاتی را در اختیار متخصصین این حوزه قرار می دهد.

متخصصین مبدل را در هنگام وارد کردن به مقعد به آرامی وارد می سازند تا هیچ دردی متوجه مراجعین نگردد. به همین دلیل نیازی به نگرانی وجود ندارد.

در افرادی که به دلیل شرایط جسمانی نیاز باشد که بیوبسی انجام گردد متخصصین با انتقال یک تیغه در کنار مبدل می توانند بخش هایی از پروستات را بردارند تا اقدامات آزمایشی روی آن ها انجام شود.

انواع سونوگرافی پروستات

دو روش کلی برای مشاهده پروستات وجود دارد که با توجه به پزشک می توان یکی از آن ها را انجام داد از جمله :

سونوگرافی شکم

انجام سونوگرافی پروستات از روی شکم یکی از روش های مناسب برای بررسی می باشد. در این روش نیاز است که مثانه پر باشد . زیرا پروستات یک عضو از فضای لگن می باشد و برای مشاهده آن قطعا مثانه باید پر و یا نیمه پر باشد .

بررسی ترانس رکتال

به طور معمول از طریق پروب مخصوصی که دارا می باشد از طریق سونوگرافی مقعد وارد پروستات می شود و به بررسی می پردازد همچنین می تواند پروستات را از نزدیک بررسی نماید . این روش بسیار دقیق است.

سونوگرافی پروستات به چه صورت انجام می شود؟

از دلایل عمده که پزشک متخصص سونوگرافی پروستات را تجویز می کند مشکوک شدن به سرطان پروستات در فرد بیمار است. مواردی که ریسک فاکتورهای سرطان پروستات را افزایش می دهند شامل موارد زیر است:

• سن: مهم ترین عامل در سرطان پروستات محسوب می شود و در مردان بالای 50 سال سرطان پروستات بیشتر دیده شده است.
• سابقه خانوادگی: افرادی که در نزدیکان خود فرد مبتلا به سرطان پروستات داشتند احتمال زیادی می رود که خود به بیماری مبتلا شوند.
• رژیم غذایی: مردانی که در رژیم غذایی خود غذاهای پرچرب و میوه و سبزیجات به مقدار خیلی کمتری مصرف کردند، ریسک زیادی در جهت ابتلاء به سرطان پروستات دارند.
• نژاد: سرطان پروستات در مردان با نژاد سیاه در مقایسه با مردان سفید پوست بیشتر دیده شده است.

مراحل سرطان پروستات

سرطان پروستات دارای چهار مرحله است:

مرحله اول: در مرحله اول سرطان پروستات هیچ گونه علامتی از خود را نشان نمی دهد و با روش های ساده نمی توان به آن پی برد، البته در صورت تشخیص از طریق پروستات، میزان اثربخشی درمان افزایش می یابد.

مرحله دوم: در مرحله دوم سرطان پروستات به راحتی می توان تشخیص داد زیرا تاحدی تومور سرطانی در داخل غده پروستات رشد کرده است. میزان موفقیت درمان در این مرحله کمی بالاست.

مرحله سوم: در مرحله سوم سرطان پروستات اگرچه رشد زیادی کرده است و به سایر نواحی خارج از غده پروستات منتشر شده است. علائم سرطان در این مرحله تا حدی قابل تشخیص است. از طریق ترانس رکتال یا سونوگرافی مقعد می توان به وجود سرطان پی برد.

مرحله چهارم: در این مرحله سرطان پروستات به طور گسترده ای در بدن پخش شده است، و علائم مثل مشکل در ادرار کردن، استخوان درد، خستگی و …را نشان داده است. درمان در این مرحله با هدف کاهش نشانه های بیماری و کند شدن سرعت پیشرفت بیماری انجام می شود.

برای تعیین سرطان پروستات اگر چه روش های زیادی وجود دارد ولی بهترین راه برای تشخیص این بیماری PSA، است. PSA توسط سلول های پروستات به طور طبیعی به داخل مایع منی ترشح می شود و موجب می شود اسپرم ها راحت تر حرکت کنند. در افراد مبتلا به سرطان پروستات و بیماری های خوش خیم پروستات میزان ماده PSA بیشتر خواهد بود. باتوجه به اینکه این ماده در تشخیص و غربالگری سرطان پروستات اهمیت زیادی دارد معمولا مردانی که سابقه بیماری سرطان پروستات در بستگان و اعضای نزدیک خود دارند می توانند از سن 40 سالگی آن را انجام دهند.

تفسیر سونوگرافی پروستات

تفسیر سونوگرافی پروستات و مثانه را هم متخصص رادیولوژیست وهم پزشک معالجه شما می توان انجام دهد .

میزان ارزش سونوگرافی پروستات چه میزان است؟

اگر سونوگرافی پروستات در مرکز سونوگرافی خوب انجام شود می تواند بهترین روش برای تشخیص مشکلات پروستات باشد و دیقی ترین اطلاعات از پروستات از جمله حجم ، بزرگی ، بیماری ها ، عفونت پروستات ، سرطان پروستات و … اطلاع دهد . به همین علت برای تشخیص و روند درمان بیمار بسیار تاثیر گذار می باشد .

آیا سونوگرافی پروستات خطر دارد؟

انجام سونوگرافی پروستات به دلیل ماهیت صوتی که دارد و از هیچ اشعه ای در آن استفاده نمی شود برای بیمار خطری به همراه ندارد .

سونوگرافی دکتر سیف یکی از بهترین مراکز سونوگرافی می باشد . جهت دریافت مشاوره و پرسیدن سوال در این زمینه می توانید با شماره 88553155 – 88553310 تماس حاصل نمایید .

صحبت های دکتر غلامرضا سیف در زمینه سونوگرافی پروستات