سونوگرافی کیسه صفرا

فهرست محتوا

سنگ صفرا

این وضعیت به شرایطی گفته می شود که سنگ های کوچک و یا گاهی یک سنگ بزرگ در داخل کیسه صفرا ایجاد شود. در برخی موارد سنگ صفرا منجر به دردی شدید در فرد می شود، اما حدود 90 درصد مبتلایان به سنگ صفراوی هیچ گونه علامتی ندارند. در برخی موارد، سنگ صفراوی برای بیش از 10 سال با فرد می ماند و هیچ علامتی ایجاد نمی کند.این کار ممکن است منجر به التهاب یا تورم کیسه صفرا شود. مجاری صفراوی بسته شده بعدها از انتقال صفرا از کبد به روده ها جلوگیری می کنند.

یکی از روش های مناسب در تشخیص کیسه صفرا ، سونوگرافی کیسه صفرا است که با توجه به آن می توان بسیاری از مشکلات را می توان بررسی نمود .

سونوگرافی کیسه صفرا
سونوگرافی کیسه صفرا

کیسه صفرا

کیسه صفرا یکی از اعضای بدن می باشد که در قسمت پایین و در کنار کبد قرار دارد . محتوایی که داخل کبد قرار دارد قبل از ترشح شدن در روده ، داخل کیسه صفرا جمع آوری می شود و در پاسخ به غذایی که ما می خوریم، مخصوصا غذاهای پر چرب، مقداری صفرا را از طریق مجاری صفراوی به داخل روده کوچک می ریزد و نقش بسیار مهمی در هضم و جذب چربی های غذایی دارد. صفرا حاوي آب، کلسترول، چربی ها، نمکهاي صفراوي، پروتئینها و بیلیروبین است. نمکهاي صفراوي با چربی ترکیب میشوند و بیلیروبین به صفرا و مدفوع، رنگ زردي میدهد. اگر مایع صفرا حاوي میزان زیادي کلسترول، نمکهاي صفراوي یا بیلیروبین باشد، در شرایط خاصی میتواند به شکل سنگ سخت گردد. اصطلاح بیماریهای کیسه صفرا برای چندین نوع بیماری استفاده می شود که می توانند بر کیسه صفرای انسان اثر بگذارند. کیسه صفرا وظیفه اصلیش ذخیره صفرای تولید شده توسط کبد و عبور دادن آن از طریق مجرایی ست که داخل روده باریک تخلیه می شود. صفرا به هضم چربیها در روده باریک کمک می کند. بروز التهاب علت اکثر بیماریهای صفرا است که بخاطر سوزش دیواره های صفرا روی می دهد که به عنوان کوله سیستیت شناخته می شود. این التهاب اغلب به دلیل سنگ صفرای مسدود کننده مجراهای منتهی به روده باریک است و موجب تجمع صفرا می شود. در نهایت ممکن است منجر به نکروز (تخریب بافت) می شود.

بیماری ناشی از کیسه صفرا

این بیماری باعث ایجاد مشکلا ت زیادی شده است ، از جمله :

سنگ صفرا

کولیک صفراوی

التهاب کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا

انسداد مجاری داخل و خارج کبدی

 التهاب کیسه صفرا

منجر به علائم حاد در بیماری شود که به همراه درد شکم ، تهوع و استفراغ ، تب و لزر و زردی در چهره بیمار می شود .

چه کسانی بیشتر احتمال ابتلا به سنگ صفرا دارند ؟

از جمله افرادی که در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا می باشند می توان به زنان باردار ، وجود سابقه خانوادگی ، کسانی به تازگی لاغر کرده اند ، کسانی که در زمان کوتاهی وزن زیادی از دست می دهند ، بانوانی که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند  ،خانم هایی که به علتی تحت درمان با دارو های استروژن قرار دارند  ، افرادی که رژیم غذایی چرب دارند ، افرادی که به دیابت مبتلا هستند اشاره نمود .

تشخیص کیسه صفرا

بیماری سنگ کیسه صفرا به کمک روش‌های زیر می توان تشخیص داد:

رادیولوژی شکمی

در مواردی که فرد مشکوک به بیماری کیسه صفرا باشد از رادیولوژی شکمی برای رد کردن سایر علل بیماری استفاده می‌شود. در هر حال فقط 15 تا 20درصد سنگ‌های کیسه صفرا به قدر کافی آهکی می‌شوند که قابل رویت در اشعه ایکس باشند.

سونوگرافی ماورای صوت

امروزه در تشخیص سنگ کیسه صفرا سونوگرافی ماورای صوت جایگزین کوله سیستوگرافی (پرتونگاری باز کیسه صفرا) شده است؛ زیرا سونوگرافی ماورای صوت، سریع و دقیق است و از آن می‌توان برای بیماران مبتلا به یرقان و کم‌کاری کبد استفاده کرد، همچنین در سونوگرافی ماورای‌صوت، بیمار در معرض اشعه‌های یونیزه‌کننده قرار‌نمی‌گیرد. مطالعات ماورای صوت بر اساس تجزیه و تحلیل امواج صوتی منعکس شده انجام می‌گیرد. سونوگرافی ماورای‌صوت با حداکثر دقت می‌تواند سنگ کیسه صفرا را نشان دهد.

کوله سینتی‌گرافی

کوله سینتی‌گرافی به‌عنوان یک روش موفقیت‌آمیز در تشخیص التهاب کیسه صفرا استفاده می‌شود. در این فرایند، یک عامل رادیواکتیو به صورت درون وریدی استفاده می‌شود. این عامل توسط هپاتوسیت‌ها جذب شده و از طریق مجاری صفراوی به سرعت دفع می شود. سپس صفرا اسکن شده و از کیسه صفرا و مجاری صفراوی عکسبرداری می‌شود. این روش نسبت به سونوگرافی ماورای‌صوت گران‌تر و زمان‌بر است و بیمار در معرض اشعه‌های یونیزه‌ کننده قرار می‌گیرد. کوله سینتی ‌گرافی اغلب زمانی استفاده می ‌شود که سونوگرافی ماورا صوت، جواب قطعی نداده باشد.

کوله سیستوگرافی

اگر چه سونوگرافی ماورای ‌صوت جایگزین کوله سیستوگرافی شده است اما در مواردی که تجهیزات سونوگرافی ماورای‌صوت در دسترس نباشد یا نتایج حاصله از سونوگرافی ماورای ‌صوت قطعی نباشد از کوله سیستوگرافی استفاده می‌شود. از کولانژیوگرافی دهانی می‌توان برای تشخیص سنگ کیسه صفرا و ارزیابی توانایی کیسه صفرا برای پرشدن، تغلیظ محتوا، منقبض شدن و خالی شدن استفاده کرد. در این روش، ترکیبات ید به‌عنوان عامل پس‌زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ترکیبات توسط کبد دفع می‌شوند و در کیسه صفرا جمع شده. یک کیسه صفرای طبیعی از این ماده که حاجب تشعشع است پر می‌شود؛ در این حالت اگر در کیسه صفرا سنگ وجود داشته باشد این سنگ‌ها در عکس‌های رادیولوژی به شکل سایه‌هایی ظاهر می‌شوند.

ترکیبات ید که به‌عنوان عامل پس‌زمینه استفاده می‌شوند عبارتند از: اسید‌آیوپنیک (اسید پوپانوئیک)، آیو‌دی‌پامید مگلومین (کولوگرافی) و سدیم آیپودات (اراگرافین). این مواد باید 10 تا 12ساعت قبل از عکسبرداری به مریض خورانده شود. بعد از اینکه این مواد به مریض خورانده شد، نباید به بیمار از طریق دهانی چیزی خوراند تا از انقباض و تخلیه کیسه صفرا جلوگیری شود. البته ابتدا باید از بیمار سؤال شود که آیا هرگونه آلرژی نسبت به ید و غذاهای دریایی دارد یا نه. درصورت نداشتن هیچگونه آلرژی‌ای عصر قبل از رادیولوژی، ترکیبات پس‌زمینه به صورت خوراکی به بیمار خورانده می‌شود. عکسبرداری از قسمت فوقانی و سمت راست شکم انجام می‌شود. اگر کیسه صفرا به‌طور طبیعی پر و خالی شود و هیچگونه سنگی دیده نشود فرضیه بیماری کیسه صفرا غیرمحتمل خواهد بود.

سونوگرافی کیسه صفرا

سونوگرافی در بررسی خود کیسه صفرا ، مجار صفرای داخل و خارج کبد و همچنین سنگ داخل کیسه صفرا نقش بسیار بسزایی دارد .

مزایای سونوگرافی کیسه صفرا

سونوگرافی مانند سایر روش های تصویر برداری پرخطر نبوده و عوارض جانبی خاصی برای بیمار به همراه نخواهد داشت .

هزینه انجام سونوگرافی کیسه صفرا در مقایسه با سایر روش ها بسیار کم می باشد .

این روش کم تهاجمی و بدود در می باشد .

میزان اشتباه در تشخیص سنگ کیسه صفرا با سونوگرافی بسیار کم می باشد .

درمان سنگ در کیسه صفرا

باید آگاه بود که تنها وجود سنگ صفرا داخل کیسه صفرا حتما نیاز به درمان و جراحی ندارد بدین معنا که هنگام مشاهده سنگ داخل کیسه صفرا حتما نباید کیسه صفرا برداشته شود و نیاز به جراحی دارد .

زمانی کیسه صفرا توسط جراحی و یا لاپاراسکوپی برداشته می شود که سنگ داخل کیسه وارد مجرای صفراوی ، خارج کبدی و یا همان CBD شود و منجر به انسداد مجرا شود . در این صورت منجر به یک سری علائم از جمله درد شکم ، تهوع و استفراغ ، تب و لزر و زردی در چهره بیمار در بیمار شود . در نتیجه کیسه صفرا ملهب می شود و باعث افزایش ضخامت جداری می شود و همچنین تغییراتی در بیمار ایجاد می شود که در سونوگرافی کیسه صفرا قابل مشاهده می باشد . در این موارد بیمار به درمان و جراحی نیاز دارد .

سونوگرافی دکتر سیف یکی از بهترین مراکز سونوگرافی می باشد . جهت دریافت مشاوره و پرسیدن سوال در این زمینه می توانید با شماره 88553155 – 88553310 تماس حاصل نمایید .

دکتر غلامرضا سیف

متخصص رادیولوژی ، سونوگرافی ، سی تی اسکن و MRI عضو انجمن رادیولوژی ایران رادیولوژی دیجیتال – OPG یا پانورکس دیجیتال ، تک دندان یا پری اپیکال و بایت وینگ دیجیتال(DDR)- سونوگرافی کالر داپلر

پاسخ

3 × سه =

مدت زمان مطالعه ۷ دقیقه