مایع آمنیوتیک باید چقدر باشد؟

مایع آمنیوتیک باید چقدر باشد؟

مایع آمنیوتیک مایع روشن و زردرنگی است که 12 روز بعد از لقاح در کیسه بارداری ایجاد می شود . در واقع جنین در این مایع شناور می باشد . نقش مهم این مایع حفاظت از جنین می باشد . حال میزان این مایع چه تاثیری در رشد و سلامت جنین دارد ؟ برای دانستن این موضوع با ما در ادامه همراه باشید .

مایع آمنیوتیک چیست و چگونه ایجاد می شود؟

در دوره 14 هفته اول بارداری این مایع به وسیله جریان خون مادر وارد کیسه آب می شود . در سه ماهه دوم بارداری جنین از این مایع تغذیه کرده و ادرار می کند. این ادرار دوباره توسط جنین از این مایع جذب می شود . هر چند ساعت یکبار این فرآیند تکرار می شود . در واقع بخش زیادی از این مایع از ادرار جنین ایجاد شده است .

اندازه گیری میزان مایع آمنیوتیک

یکی از روش های سنجش حجم مایع آمنیون ، محاسبه شاخص مایع آمنیون است . برای بدست آوردن این شاخص ، رحم به چهار ربع مساوی تقسیم شده و سپس عمق عمودی بزرگترین بسته مایع آمنیون در هر ربع اندازه گیری می شود و اعداد حاصل با یکدیگر جمع می گردد . مقدار AFI بر حسب سن حاملگی متفاوت است . به طور کلی بعد از هفته 30 حاملگی مقدار طبیعی AFI بین 20-10 cm می باشد . مقدار کمتر از 5cm اولیگوهیدرآمنیوس و بیشتر از 24cm هیدرآمنیوس تعریف می شود .

تحقیقات نشان داده است که AFI در تعیین طبیعی بودن یا افزایش مایع امنیون قابل اعتماد است اما در تشخیص اولیگوهیدرآمنیوس دقت کافی را ندارد . هر گاه AFI کمتر از 24-25 cmتعریف شود ، هیدرآمنیوس ، مرگ و میر پری ناتال را به طور چشمگیری افزایش می دهد .

عوامل افزایش دهنده شاخص مایع آمنیون

• در ارتفاعات بالا ( 6000 فوت ) شاخص مایع آمنیون بیشتر است .
• هیدراسیون مادر سبب افزایش شاخص فوق می شود . این اثر در عرض 24 ساعت از بین می رود.

عوامل کاهش دهنده شاخص مایع آمنیون

• محدودیت مایعات
• دهیدراتاسیون

افزایش مایع آمنیوتیک یا هیدرآمنیوس

شیوع هیدرآمنیوس ، حدود 1% بارداری هاست . با معیاری که تا حدودی اختیاری است . حجم بیش از 2 لیتر مایع آمنیون یا AFI بیشتر از 24 cm هیدرآمنیوس نامیده می شود . در اکثر موارد هیدرآمنیون حالت مزمن دارد که به معنی افزایش تدریجی مایع است و معمولا از هفته 30 حاملگی شروع می شود.

در هیدرآمنیوس حاد که حالتی نادر است و معمولا از هفته 20 بارداری شروع می شود ، افزایش حجم مایع خیلی ناگهانی است و رحم در عرض 4-3 روز به استخوان جناغ می رسد . هیدرآمنیون حاد اغلب با دوقلویی مونوزیگوت یا ناهنجاری های شدید جنینی همراه است و پیش آگهی ضعیفی برای جنین دارد .

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سونوگرافی های بارداری می توانید با مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر سیف در ارتباط باشید یا به آدرس اینستاگرام دکتر مراجعه کنید .
شماره های تماس مرکز سونوگرافی دکتر سیف : 88553310

پاتوژنزهیدرآمنیوس

ماهیت مایع آمنیون ، شبیه مایع خارج سلولی است . در سه ماهه دوم بارداری جنین شروع به دفع ادرار ، بلع و استنشاق مایع آمنیون می کند . این روندها در کنترل حجم مایع آمنیون نقش دارند .

چنانچه بلع جنینی مهار شود مانند آنچه در آترزی مری دیده می شود ، هیدرآمنیوس رخ می دهد . در موارد آننسفالی و اسپاینابیفدا ، افزایش تراوش مایع از مننژهای عریان به داخل حفره آمنیون یا افزایش ادرار جنین ( در اثر تحرک مراکز مغزی-نخاعی فاقد پوشش یا افزایش دفع ادرار به علت اختلال ترشح آرژینین وازوپرسیت که عملکرد ضد ادراری دارد ) ممکن است سبب هیدرآمنیوس شود.

مواردی از هیدرآمنیوس که به طور شایع در موارد دیابت مادر که در سه ماهه سوم رخ می دهند ، همچنان غیرقابل توجیه محسوب می شود . یکی از توضیحات احتمال در این زمینه اینست که هیپرگلیسمی مادر سبب هیپرگلیسمی جنین می شود و این مساله دیوز اسموتیک ایجاد می کند.

علائم افزایش مایع آمنیوتیک یا هیدرآمنیوس

علائم مادری هیدرآمنیوس عمدتا ناشی از فشاری است که مایع آمنیون به رحم وارد می کند و در نتیجه رحم شدیدا متسع هم بر اعضای مجاور فشار وارد می آورد و موجب بروز علائم ذیل می شود:

• تنگی نفس : گاه مادر فقط در حالت سر پا قادر به تنفس است .
• ادم : رحم متسع بازگشت وریدی را به ویژه در اندام های تحتانی ، ولو و دیواره شکم مختل می کند.
• اولیگوری : در موارد نادر ، رحم بزرگ موجب انسداد حالب می شود .
• سندرم آینه ای : که در آن وضعیت مادر به وضعیت جنین شباهت پیدا می کند و مادر دچار ادم و پروتئینوری خفیف می شود .

تشخیص افزایش مایع آمنیوتیک یا هیدرآمنیوس

معمولا به صورت بالینی مورد شک قرار می گیرد و با بررسی سونوگرافی تایید می شود . یافته های بالینی اصلی در هیدرآمنیوس ، بزرگ شدگی رحم همراه با دشواری در لمس بخش های کوچک جنین و سمع صداهای قلب جنین است . در موارد شدید ممکن است دیواره رحم به حدی تحت کشش باشد که نتوان هیچ یک از بخش های جنین را لمس کرد . مادر ممکن است از تنگی نفس و ناراحتی شکایت داشته باشد .

درمان هیدرآمنیوس

هدف از درمان هیدرآمنیوس تخفیف نشانه های مادری و در صورت امکان ادامه دادن بارداری است . اگر امکان باشد ، باید علت آن تعیین شود و کاریوتایپ جنین معین گردد .

در مواجهه با هیدرآمنیوس مادر باید بستری شود . قدم های بعدی به شرایط مادر و جنین ، علت و درجه آن و سن بارداری بستگی دارد . دیابت باید به دقت کنترل شود . ناهنجاری های جنینی با توجه به انتخاب روش و زمان زایمان درمان خواهد شد .

.